اصول ایجاد انگیزه در کارکنان

اگرچه پرداخت حقوق و پاداش یکی از اصول ایجاد انگیزه در کارکنان است؛ اما این به‌تنهایی کافی نیست. برای این‌که از کارکنانی جسور، خوش‌فکر، خلاق و فعال در شرکت استفاده کنیم، باید روش‌های ایجاد انگیزه را بدانیم.مطالعات نشان داده است که شرکت‌های آمریکایی در سال بیش از ۵۰ درصد مشتریان خود را به دلیل بی‌انگیزگی کارکنان از دست می‌دهند. نبود انگیزه تیم را متلاشی میکند. سولسشایر یکی از باانگیزه‌ترین بازیکنان فوتبال تاریخ بوده است او در فینال باشگاه‌های اروپا در ده دقیقه حضور دو گل زد و منچستر را قهرمان اروپا کرد. سولسشایر یک نیمکت‌نشین طلایی بود فرگوسن نوعی او را انگیزه داده بود که در هر زمان از حضورش می‌توانست گلزنی کند. فرگوسن یکی از بزرگ‌ترین مربیان تاریخ بود که به خوبی می‌توانست انگیزه بزرگی به بازیکنان تیمش دهد.

امروزه بسیاری از مدیران برای ایجاد کردن انگیزه در کارکنان خود از روش آلکس فرگوسن استفاده می‌کنند. فرگوسن ناخواسته یا دانسته، اصول ایجاد کردن انگیزه را اجرا کرده است در این مقاله با هم درباره انگیزه و ایجاد انگیزه مطلب به اشتراک گذاشته‌ایم امید آنکه بتواند برای شما راهکار عملی ارائه دهد.

انگیزه چیست؟

قبل از این‌که درباره روش‌های افزایش انگیزه در کارکنان بدانیم باید تعریف مشخصی از انگیزه ارائه کنیم. انگیزه دارای معانی زیادی است که مهم‌ترین آن حرکت است. در واقع هر رخداد یا عاملی که باعث شود افراد دچار حرکت، تلاش و پیشروندگی شوند، انگیزه نام دارد. دلیل نیاز به انگیزه می‌تواند به نیازها، خواسته‌ها و مسائل روانی افراد برگردد.در بیشتر کتاب‌ها و مقالات انگیزه به معنای برآورده کردن یک نیاز درونی افراد به جهت تحرک و تحقق اهداف سازمان یا یک مجموعه واحد است.فرگوسن از نیاز به بازی کردن بازیکنان به عنوان اصلی مهم در ایجاد انگیزه استفاده می‌کرد. او اصرار داشت که بهترین‌های تمرین در تیم بازی خواهند کرد. برای همین بود که در کنار افرادی چون اریک کانتونا فردی مانند پل اسکولز هم می‌توانست بازی کند.

چرا باید انگیزه ایجاد کنیم؟

هرچند دانستیم انگیزه باعث افزایش روحیه کارکنان می‌شود، اما مسائلی دیگری نیز وجود دارد که باعث می‌شود یک مدیر به دنبال ارتقا انگیزش کارکنان خود باشد.پایداری بیشتر کارکنان در شرکت باعث افزایش راندمان می‌شود. حتی اگر قبول کنیم که جایگزین نیروی فعلی شرکت که قصد ترک سازمان را دارد، یک نیروی قوی خواهدبود، بازهم این جابه‌جایی برای شرکت هزینه‌زا است. فرد جدید حداقل یک ماه نیاز دارد تا با سازمان و نیروهای دیگر ارتباط برقرار کند، حداقل یک سال نیاز است تا عملکرد فرد در سازمان به بالاترین راندمان برسد.یک کارمند بی‌انگیزه، عامل کاهش انگیزه در کارکنان دیگر است. اگر زمان پوچی و بی‌انگیزگی یک کارمند بیش از حد شود، امکان دارد دیگر کارمندان را بی‌انگیزه کند پس باید اصول ایجاد انگیزه در کارکنان را بدانیم.

تغییر برنامه‌ریزی سازمان

اگر اصول ایجاد انگیزه در کارکنان را بدانیم بی‌شک نیاز نخواهیم داشت که کارمند جدیدی به شرکت اضافه کنیم. نیروی جدید مانند بازیکن جدید در یک تیم فوتبال است. بازیکنان زیادی با تبلیغات زیاد وارد یک تیم شده‌اند، اما نتوانسته‌اند با تاکتیک تیم کنار بیایند. برای همین مربی ناچار شده است یا بازیکن را از تیم اخراج کند یا برنامه‌ای جدید برای او ایجاد کند. فرگوسن در طول حضور خود در منچستر یونایتد یکی از ثابت‌ترین تیم‌های باشگاهی در جهان را اداره می‌کرد.

ایجاد انگیزه اصولی چگونه است؟

بسیاری از مدیران با روش‌های انگیزه‌بخشی مخالفت می‌کنند. آنها دلیل خود را دارند. از نظر آنها ایجاد انگیزه باعث توقع کارمندان می‌شود. این نظریه متأسفانه طرف‌داران زیادی دارد. این مدیران برای تئوری انگیزشی خود هزاران مثال را به دنبال هم‌ردیف خواهند کرد. اما در پاسخ به آنها یک‌کلام می‌توان گفت شما اصول ایجاد انگیزه در کارکنان را نمی‌دانید.عده‌ای فکر می‌کنند تنها پرداخت پاداش یک راهکار مناسب انگیزشی است. گروهی نیز ارتقاء افراد در سازمان را کافی می‌دانند. اگرچه چنین روش‌هایی در تئوری انگیزشی بیان شده است، اما باید بدانید اصولی نیست.

شناسایی نیازهای کارکنان

ایجاد انگیزه امری ناگهانی نیست، بلکه تدریجی و متغیر است. انسان‌ها در زمان‌های متفاوت نیازهای متفاوتی دارند. افراد در هر سطح از زندگی نیازهای متغیری دارند. شناسایی نیازهای حقیقی کارکنان و برطرف‌کردن آن می‌تواند ایجاد اصولی انگیزه کند. به طور مثال فردی که به ثبات شغلی در یک سازمان رسیده است، پول انگیزه زیادی در او ایجاد نخواهد کرد بلکه ارزشمند بودن و جایگاه شغلی برای او مؤثر عمل خواهد کرد. وظیفه یک مدیر شناسایی اصولی انگیزه کارکنان است. به این منظور می‌توان انگیزه‌های زیر را ایجاد کرد.

• انگیزه اقتصادی: بدیهی‌ترین شکل ایجاد انگیزه، اقتصادی است. اگر به کارمند پول پرداخت نشود، نخواهد توانست به کار خود ادامه دهد و انگیزه خود را از دست خواهد داد.
• انگیزه تفریحی: برای کارکنان خود فرصت تفریح ایجاد کنید. نیازهای اجتماعی آنها را برطرف کنید. بلیت سینما، استخر و پرداخت هزینه سفر همه‌وهمه این امکان را می‌دهد که کارمندان انگیزه بیشتری برای کارکردن در سازمان پیدا کنند.
• انگیزه ارزشی: با کارکنان خود ارتباط برقرار کنید. به‌گونه‌ای رفتار کنید که احساس کنند وجود آنها برای شرکت ضروری است. از آنها مشورت بگیرید. در مورد سازمان و روش کار با آنها صحبت کنید. یک کانال ارتباطی ایجاد کنید تا کارمندان احساس ارزشمند بودن کنند. یکی از روش‌های مهم فرگوسن ایجاد اررزش برای کلیه بازیکنان بود، فرگوسن چنان رفتار میکرد که همه بازیکینان خود را در برنامه اصلی او میدانستند و با انگیزه در طول هفته به سختی تمرین میکردند.
• انگیزه احترامی: یکی از روش‌های اصولی ایجاد انگیزه در کارکنان؛ انگیزه احترامی است. هرگاه کارمند احساس کند، به‌واسطه فرهنگ سازمانی به او احترام می‌گذارد و هیچ‌کس به‌واسطه منصب یا رتبه سازمانی کسی را تحقیر نمی‌کند، کارمند دارای انگیزه بالایی خواهد بود.
• انگیزه پیشرفت: گروهی عنوان خودشکوفایی را به آن اختصاص داده‌اند و در بالاترین رتبه انگیزشی در هرم مازلو قرار دارد. یکی از روش‌های اصولی ایجاد انگیزه فرصت برای ظهور استعداد و مهارت‌های کارکنان است.

سازمان‌هایی که به کارمند خود آن‌قدر بها می‌دهند که کارمند بدون هیچ ترسی استعداد خود را نشان می‌دهد سازمان موفقی خواهد بود. معمولاً زمانی کارمند استعداد خود را به‌روز خواهد داد که جنبه اقتصادی، امنیتی، ارزشی و احترامی کار او تأمین شده است. این موقع است که کارمند انگیزه پیدا می‌کند تا همه استعداد خود را نشان دهد.شرکت‌هایی که اصولی ایجاد انگیزه نمی‌کنند به طور معمول به این مرحله از اصول ایجاد انگیزه در کارکنان نمی‌رسند. هرم مازلو نمونه‌ای از روش چگونگی ایجاد انگیزه به شکل اصولی است.به خودتان انگیزه بدهید.متأسفانه بعضی از مدیران یا کارفرمایان آن‌قدر در کار گرفتار می‌شوند که خود را فراموش می‌کنند و بعد از مدتی دچار بی‌انگیزگی برای ادامه مسیر می‌شوند.یک مدیر باید بداند اولین اصل در ایجاد انگیزه برای کارکنان خود انگیزگی است. خودانگیختگی یک مهارت است.

این‌که به خود انگیزه برای کارکردن و مقاومت بدهید، باعث ایجاد انگیزه در دیگران می‌شود. این‌که بدون پاداش یا تشویق دیگران در میانه مسیر به خود القا کنید که می‌توانید دیگران از شما انگیزه خواهند گرفت. اگر شما یک مدیر یا کارفرما هستید بهتر است برای ایجاد انگیزه در کارکنان از یک مربی استفاده کنید کسی که به شما روحیه و انگیزه بدهد تا در گود بمانید.به‌سرعت اجرا کنید.اصول ایجاد کردن انگیزه در کارکنان حکم می‌کند که به‌محض شناسایی عامل انگیزه، آن را اجرا کنید. متأسفانه بعضی از مدیران با این‌که عوامل انگیزه‌بخش را می‌دانند و اهمیت ایجاد انگیزه را هم درک می‌کنند اما آن را به‌سرعت اجرایی نمی‌کنند. دلیل هم به مورد اول که گمان می‌کنند دادن پاداش یا خرید یک بلیت کارمند را پرتوقع خواهد کرد. درصورتی که اگر انگیزه در زمان خود ایجاد شود کارکنان با توان بیشتری کار کرده و ارزش بیشتری برای کار خود قائل خواهند بود در این صورت آنها خواهند توانست راندمان شرکت را بالا برده و سود بیشتری به مدیر داده شود.

کلام پایانی

ایجاد انگیزه باید اصولی شکل بگیرد. اگر کارکنان حدس بزنند که تنها پاداش و مزایا به ‌صرف انگیزه ‌بخشی برای آنها ایجاد شده است، به طور حتم در راندمان کاری آنها تأثیرگذار خواهد بود. برای کارکردی بهتر در این موضوع می‌توانید مقاله چگونگی برنامه ریزی سازمانی را در این بخش مطالعه فرمائید. همچنین برای ایجاد انگیزه در کارکنان و کمک به توسعه فردی ایشان، می توانید از مربیگری استفاده نمایید.