هدف گذاری SMART و چگونگی کارکرد آن

برای درک مفهوم هدف‌ گذاری SMART ابتدا میبایست تعریف هدف را متوجه شویم. هدف در واقع نتیجه مطلوبی است که شخص رسیدنش را به آن را تصور، برنامه ریزی و نسبت به آن متعهد می شود. افراد با تعیین مهلت تعیین شده تلاش می کنند تا در مدت زمان محدود به اهداف خود برسند.بنابراین هدف گذاری یعنی، مشخص کردن و تعیین آن چیزی است که در آینده مشخص خواهان دستیابی به آن هستیم. هدف گذاری هوشمند مانند یک آهن ربا باعث ایجاد انگیزه و راهبری فرد به سوی هدف تعیین شده می شود و برای متعهد بودن ما در مسیر خواسته هایمان امری لازم و ضروری می‌باشد.

چرا هدف ‌گذاری SMART برای ما مهم است؟

آدمها هدف گذاری های مختلفی نسبت به هم میکنند که متاثر از نیازها، علایق، محرک ها و انگیزه ها می توانند  متفاوت باشند، مثلا یک کشاورز ممکن است هدفش را برداشت ۱۰٪ بیشتر محصول نسبت به سال قبل تعیین کند، یا یک دونده ممکن است روزانه ۲۰ کیلومتر دویدن را به عنوان هدف تعیین کند و یا فردی اهداف مالی برای خود تعیین کند مانند پس انداز برای خرید ماشین و یا خانه.

برای نتیجه بخش بودن هدف‌ گذاری، هر چقدر ما خودباوری داشته باشیم و به توانایی های خود اشراف داشته باشیم، در نتیجه آن دستیابی به اهداف بسیار راحت تر پیش خواهد رفت و بالعکس اگر ما در این مسیر همواره به خود شک کنیم و یا به ترس های خود اجازه دهیم کنترل امور را به دست بگیرند و یا بدون شناخت و درک از توانایی های خود هدف‌ گذاری کرده باشیم، در نتیجه این ها، رسیدن به اهداف بسیار سخت و بعید خواهند شد.در رابطه با هدفگذاری، همواره این موضوع را بیاد داشته باشیم که برای انجام کارهای بزرگ باید از قدم های کوچک شروع کرد و در مورد هدف گذاری هم باید به این موضوع بسیار دقت کرد که از اهداف خود نترسیم و با خرد کردن آنها به اهداف کوچکتر و ساده تر، هدف‌گذاری بهتری داشته باشیم و موفقیت خود در دستیابی به هدف محتمل تر کنیم.

نحوه انجام هدف گذاری SMART

برای هدف گذاری صحیح می بایست موارد مختلفی را در نظر بگیریم که شامل مشخص بودن، قابل اندازه گیری بودن، در دسترس بودن، مرتبط بودن و داشتن زمانبندی مشخص  در مورد هدف می باشد. این روش برای هدف گذاری نخستین بار توسط جرج دوران در سال ۱۹۸۱ با عنوان SMART تعریف شده است. خب، سوال پیش میاد که معنی هر کدام این موارد چیست:

• مشخص بودن – Specific : یعنی هدف باید، شفاف، واضح و بدون شک و شبهه باشد. مثلا ورزش کردن به خودی خود هدف درستی نیست، و ذکر نوع ورزش می تواند آن را مشخص تر کند.
• قابل اندازه گیری – Measurable: یعنی بتوان پیشرفت خود را در آن از طریقی اندازه گیری کنیم. مثلا ۱۰ کیلومتر ورزش دویدن، که تعداد کیلومتر همان واحد اندازه گیری ما بوده و می توانیم پیشرفت خود را با آن مقایسه کنیم.
• قابل دسترسی – Attainable: به خاطر داشته باشیم تعیین اهداف غیر ممکن نه تنها هیچ رضایتی برای ما ایجاد نمی‌کنند، بلکه باعث ایجاد سرخوردگی می‌شوند و احساس ناکارآمدی در ما می کنند که عواقب ناگواری مانند افسردگی و …  را در پی خواهند داشت‌، لذا اهداف را نه خیلی آسان و نه غیر ممکن تعیین کنید.
• مرتبط – Relevant : هدف باید مربوط به شما باشد و داشتن هدفی که برای دیگری هست مانند تن کردن لباس فرد دیگر به تن خود هست که احتمالا به تن شما نخواهد نشست. مثلا برای عضویت در هیات علمی دانشگاه به عنوان هدف، شما باید الزامات آن را در خود داشته باشید وگرنه این هدف به خودی خود بی ربط به شما می باشد. مثلا شما در حال آمادگی برای کنکور می باشید و تعیین اهداف مرتبط به مسیر کلی که در آن هستید میتواند به شما کمک بیشتر کند تا تعیین هدفی مانند دیدن ۱۰ نقطه دیدنی ایران در بهار.
• زمانبندی شده – Time bounded: هر هدفی باید زمان مشخص دستیابی داشته باشد تا با توجه به فاصله زمانی که با آن داریم بتوانیم فعالیت های مرتبط به آن را برنامه ریزی کنیم. مثلا تا پایان امسال بتوانم ۱۰ کتاب از نویسندگان نوبل اقتصاد را بخوانم.

مزایای هدف ‌گذاری SMART:

یادمان باشد که هدف گذاری یکی از اصول توانمندسازی و توسعه شخصی است و بدون آن تغییری در وضع موجود ممکن نخواهد مگر به شانس و اتفاق! از این رو یادگیری هدف گذاری SMART و صحیح کمک شایانی به توسعه فردی ما خواهد کرد و می توان از این طریق از شرایطی نامطلوب به سمت شرایط مطلوب مورد نظر که همان هدف ما هست حرکت کنیم.موضوع دیگری که در مورد هدف گذاری باید به آن توجه کرد، گام بندی هدف می‌‌باشد، یعنی تعریف گامها و یا قدم های که باید برای رسیدن به هدف انجام شود.

برای این کار باید لیستی از ملزومات، قدم ها و کارهای که  برای رسیدن به هدف باید انجام دهیم مشخص کرده و سپس آنها را با توالی زمانی درست و مرتبط به هم به ترتیب آوریم. مثلا برای هدف ۱۰۰ کیلومتر تا آخر این ماه پیاده روی کردن، اول باید  لباس مناسب این کار را تهیه کنم، دوم مسیر روزانه خودم را مشخص کنم، سوم ساعت مناسب این کار را در برنامه روزانه ام تعیین کنم و در نهایت شروع به این کار کنم.

از  دیگر مزایای هدف گذاری ارتقا قدرت انتخاب گری، پیدا کردن و یا ارتقا روحیه تلاشگری، پافشاری در مسیر و شناخت بهتر خود می باشد. اهداف می توانند باعث شوند که تمرکز ما را بالا رفته  و تلاش ما را به سمت فعالیتهای مرتبط با هدف سوق دهند و از کارهای نامربوط دور می‌کند، اهداف می توانند باعث شوند بیشتر تلاش کنیم.

به عنوان مثال ، اگر می‌خواهی در کنکور موفق شویلازم است بیشتر از یک امتحان عادی تلاش کنی. اهداف می توانند باعث شوند که تمایل بیشتری به برطرف کردن موانع پیش روی ما داشته باشیم و در نهایت اهداف می توانند باعث شوند که رشد داشته باشیم  و رفتار های خود را تغییر دهیم.کوچتو با در اختیار قرار دادن بهترین مربیان در زمینه بهبود کیفیت زندگی به شما کمک میکند تا اهدافی SMART انتخاب کنید و با برنامه ریزی درست و ممارست در مسیر زندگی رضایتمندانه ای را برای خود ایجاد کنید. همچنین استفاده از ابزارهای ارائه شده در کوچتو به شما کمک خواهد کرد تا تمرکزتان را بروی چنبه های از زندگی قرار دهید که بهبود آنها، تغییرات شگرفی را برای شما به ارمغان خواهد آورد.

جمع بندی:

شواهدی علمی زیادی  وجود دارد که تعیین و تأمل در اهداف زندگی ،باعث افزایش احساس رضایتمندی و شادی در زندگی میشود.هدف ‌گذاری SMART داشته باشیم. برای اهدافمان اهمیت قائل شویم و به یاد آوریم که چرا آنها را انتخاب کرده ایمبه خودمان و توانایی هایی که داریم باور داشته باشیم و البته خارج از توانایی خود هم هدف‌گذاری نکنیم و در نهایت متعهد بودن به اهدافی که داریم رمز موفقیت ما در این مسیر خواهد بود.