خشم چیست ؟ از خشم به عنوان یک هیجان گذرا یاد میشود, و بخشی از ساختار شخصیتی انسان است، نه یک مشکلی که به طور قهری و غیرارادی ایجاد شده باشد. با این وجود برانگیختگی خشم به صورت مکرر میتواند مشکل ساز باشد، که این برانگیختگی میتواند فعالکننده رفتار پرخاشگرانه بوده و به سازگاری روانشناختی و سلامت فردی آسیب رساند. همچنین خشم هیجانی است که به شمشیر دو لبه معروف است، به این معنا که برون ریزی آن باعث تخریب افراد و اشیاء اطراف میشود و درونریزی و سرکوب آن صدمات جسمانی و روانی را برای فرد به بار میآورد. این مساله نشان میدهد که بحث کنترل خشم از اهمیت خاصی برخوردار است.
در فرهنگ لغت معنای خشم چنین آمده است: «احساس قوی ناخشنودی و اغلب خصومت.» دکتر تی. دبلیو. اسمیت، روانشناس، در تعریف خشم میگوید: (احساسی ناخوشایند که طیف گستردهای از احساسات از ناراحتی و رنجش تا غیظ و غضب را در بر میگیرد.) خشم چیست ؟ خشم یک احساس پیچیده است که به صورت جسمانی و هیجانی ابراز می شود. خشم واکنش طبیعی ارگانیسم نسبت به شرایط و موقعیتهایی است که در آن دچار ناکامی می شویم و احساس تهدید می کنیم، یا معتقدیم صدمه خواهیم دید یا فردی در مورد ما دچار اشتباه شده است. این احساس می تواند از یک احساس خفیف ناخوشایند تا یک احساس شدید عصبانیت را در برگیرد.افراد گوناگون به دلایل مختلف خشمگین میشوند. چیزی که یک فرد را عصبانی میکند ممکن است اصلا فرد دیگری را آزار ندهد. با این حال همه ما موقعیتهایی را تجربه میکنیم که ممکن است باعث خشم ما شوند.این موقعیتها شامل موارد زیر هستند:ناامیدی و ناتوانیضرر کردنآزار دیدن یا مورد ظلم قرار گرفتنناعدالتی، چه واقعی چه توهم ناعدالتیخستگی و فشار ناشی از اضطرابخواستهها و انتقادهایی که به نظر ناعادلانه میرسند.در خطر افتادن افراد، چیزها یا باورهایی که برای ما عزیز و محترم هستند.
خشم و خشونت دو چیز متفاوت هستند. خشم یک احساس است و خشونت یک رفتار. همه افرادی که احساس خشم میکنند، اعمال خشونت نمیکنند و برعکس. برخی اوقات افراد به دلیل احساس ترس یا تهدید شدن دست به خشونت میزنند.همه افرادی که خشمگین میشوند داد و فریاد راه نمیاندازند یا با دیگران درگیر نمیشوند. آنها هیچ واکنشی مبنی بر خشم از خودشان نشان نمیدهند، حتی اگر شدیدا عصبانی باشند. اما این افراد به احتمال زیاد با سرکوب احساسات خود بسیار بیشتر از کسانی که خشم خود را نشان میدهند به خودشان آسیب میرسانند.خشم مراحلی دارد که باید در همان مراحل نخستین و ابتدایی مهار و کنترل گردد تا به مراحل بحرانی نرسد:مرحله رنجش.مرحله ناکامی.مرحله خشم.مرحله غضب.مرحله خشونت.
هرچند اکثر مردم در زندگی روزمره ممکن است از همه این روشها استفاده کرده باشند، اما معمولا هر شخص یک شیوه را نسبت به دو شیوه دیگر بیشتر مورد استفاده قرار میدهد. این سه شیوه، مولود شرایط خارجی و محیطی و همچنین رفتارهای ژنتیکی هستند. هر خلق و خوی خاص، یک یا دو نوع از این روشها را بیشتر مورد استفاده قرار میدهد و فرهنگ، خانواده و اجتماع نیز نقش مهمی در این موضوع ایفا میکنند. اما مهمترین عامل در تعیین کردن روشی که هر فرد در برخورد با نزدیکترین کسان خود، مانند خانواده، به کار میبرد، آموختن است.
تمام روشهای ابراز خشم، روشهای اکتسابی هستند و ما آنها را از دیگران می آموزیم. در نتیجه، هر نوع ابراز خشم میتواند با روش دیگر جایگزین شود یا فراموش شود. به این معنا که شخص میتواند روش خاص ابراز عصبانیت خود را تغییر داده، آنرا کنترل و هدایت کند.
روش فرو نشاندن خشم، در اشخاصی وجود دارد که خشم را به طور کل چیزی ناپسند دانسته و سرکوب کردن آن را کاری شایسته میدانند. اما خشم، احساسی خدا داده و طبیعی است که نمیتواند سرکوب شده یا از بین برود. در نتیجه، کسانی که خشم خود را مدام سرکوب میکنند، با گذشتن از مرز تحمل خود، در ناچیزترین و کوچکترین موقعیت عصبی ممکن، منفجر میشوند. افرادی که از این روش پیروی میکنند عادت کردهاند که احساس و ابراز خشم را نادیده بگیرند. آنها مدام نگران این هستند که در صورت عصبانیت، دیگران درباره شان چه فکر خواهند کرد. مهمترین دل مشغولی آنها این است که سعی میکنند در تمام احوال موافق دل دیگران عمل کنند و ھمه آنها را به دید مثبت بنگرند. ممکن است آنها سرکوب کردن خشم را به خاطر ترس از انتقام طرف مقابل به کار برند یا اینکه قسم خورده باشند مانند والدین غضبناک خود رفتار نکنند.
این روش درست نقطه مقابل شیوه قبلی است. چنین شخصی، برخلاف فرد سرکوب کننده، خشم خود را آزادانه و بدون کنترل ابراز میکند. آنها هیچ چیزی را در دل نگه نمیدارند و تحت تاثیر شدت موقعیت، بیرحمانه بر همه میتازند. هر کسی میتواند هدف حملات لفظی یا جسمی آنها باشد. آنها غالبا احساسات خود را \”سیل آسا\” توصیف میکنند و میگویند که چنان تحت تاثیر احساسات قرار میگیرند که نمیدانند در آن لحظه چه میکنند. آنها معمولا به خاطر شیوه ابراز خشم خود دچار پشیمانی و احساس گناه میشوند و گاهی قول میدهند که رفتار خود را تغییر دهند. این دسته از افراد آموختهاند که ابراز خشم روشی سریع و مطمئن برای رسیدن به خواستهها و کنترل دیگران است. کودکان در سن کم میآموزند که کج خلقی و رفتاری توام با گریه و جیغ و فریاد میتواند یک شکلات، اسباب بازی یا عملی شدن خواسته آنها را به دنبال داشته باشد و بزرگسالان نیز متوجه میشوند که عصبانیت میتواند موجب شود کودکان به حرفشان گوش دهند، هر چند که عمر این حرف شنوی ممکن است بسیار کوتاه باشد. آنچه در کانون افکار این اشخاص وجود دارد، نیاز به قدرت و کنترل داشتن بر دیگران است. آنها بر خلاف ظاهرشان معمولا دارای حس نا امنی و عدم قدرت هستند و غیر از مواقع ابراز خشم، خود را قوی نمیدانند. آنها از وابستگی رنج میبرند و هنگامی که دیگران ترکشان میکنند دچار انزوا و تنهایی شده و بیش از پیش به خشم فزاینده و انفجاری مبتلا میشوند.
آخرین روش، کنترل یا مهار خشم است. شخصی که چنین روشی در ابراز خشم دارد، از میزان خشم خود آگاه است و آن را در راهی سازنده ابراز میکند. او به جای سرکوب کردن یا منفجر شدن از غضب، به احساس خود واقف است و انرژی حاصل از آن را در راهی صرف میکند که منجر به یک تغییر در موقعیت یا رابطه آنها شود. برای مثال، یکی از والدین ممکن است اعلام کند: \”من از اینکه تو اسباب بازیهایت را جمع نکردهای عصبانی هستم\” شخصی که خشم خود را کنترل میکند، گفتگو را طوری پیش میبرد که سازنده باشد و به جای اینکه بگوید چه چیزی نمیخواهد، به بیان واضح خواسته خود میپردازد. او ممکن است به فرزندش بگوید:\” من میخواهم که تمام اسباب بازیهایت را جمع کنی، در غیر اینصورت مجبور میشوم مدتی آنها را کنار بگذارم.\” در این روش، والد، فرزند خود را به خاطر اجرای خواسته خود خجالت نمیدهد و او را مقصر جلوه نمیدهد. روش اول ممکن است در کوتاه مدت مفید باشد، اما همکاری کودک را در دراز مدت تضمین نمیکند و علاوه بر آن موجب بروز رنجش و کینه توزی خواهد شد.
تشخیص دهید که عصبانی هستید. خشم یک احساس طبیعی است آن را انکار نکنید و از آن نترسید.نقش خود را در بروز مشکل بطور منصفانه بررسی کنید و آن را بپذیرید.خشم و پرخاشگری با هم فرق دارند. شما بدون پرخاشگری هم میتوانید خشم خود را ابراز کنید.در مورد ابراز یا عدم ابراز خشمتان تصمیم گیری کنید. بهتر است قصد فرد مقابل را از رفتارش متوجه شوید سپس قضاوت کنید.خشمهای جزیی و ناکامیهای کوچک را در خود نگاه ندارید. چون تراکم آنها در درون به احساسات پیچیده مبدل و ممکن است منفجر شود.سعی کنید قصد و علت رفتار طرف مقابل را بفهمید. آیا مغرضانه بود یا بیغرض این کار از او سرزده استاحساسات خود را با کلمات (من)، (مال من) توصیف کنید نه (تو)، مثال بجای اینکه بگوئید (هیچ وقت نگاه نمیکنی کجا داری میری) بگویی (به من تنه زدی و پروندهها ریخت روی زمین)دقت کنید پیام کلامی و غیرکلامی شما هماهنگ باشد. اگر عصبانی هستید حالت چهره و ژست شما آن را نشان دهد.پس از بیان احساس خود نسبت به او، منتظر توضیح او بمانید و واقعا به حرفهای او گوش دهید.از او بخواهید که جهت حل مشکل یا عدم تکرار آن در آینده راه حلهایی پیشنهاد کندهدف شما مذاکره است نه منازعه. شما نمیخواهید فقط خشمتان را بر سر او خالی کنید
هر هیجانی وقتی از حالت طبیعی خود فراتر میرود و به اغراق تبدیل میشود, لازمه بهش رسیدگی کنیم و بهش آگاه باشیم، پس قدم اول این است که بدانیم خشم چیست . ما در این دنیا تنها زندگی نمیکنیم و گاهی ممکنه با آگاه نبودن به یک سری از مشکلاتمان علاوه بر خود به عزیزانمان هم آسیب بزنیم.ما نسبت به رفتارهای آسیبزای خود مسئول هستیم و در این راه و در جهت آگاهی بیشتر, شما میتوانید روی همراهی مربیهای ما در کوچتو حساب کنید تا نگاهی بازتر و عمیقتر به مسائلتون داشتهباشید و همینطور بینش جدیدی نسبت به خودتون داشته باشید.برای ارتباط با مربیان ما میتوانید درخواست مربی خود را در سایت ثبت کنید تا ما مطابق با نیاز شما مربی مناسب را به شما معرفی کنیم.
اگر فرد تعداد روابط با دوستان و همکارانش...
جنبههای تاریک شخصیت از لحاظ اجتماعی آزا...
رضایت از زندگی در بهزیستی و سلامت انسان...
انگیزه و انگیزش، چیزی که ما را در جهت هد...
رضایت از شغل معیاری برای اندازهگیری میز...
مشکل بزرگ انسانها آن است که در بدن خود ...
اضطراب بخش جدایی ناپذیر زندگی همه ماست و...
استرس چیست؟ و چگونه با آن زندگی کنیم. در...
ایجاد انگیزه امری ناگهانی نیست، بلکه تدر...
یکی از حوزههای چالشانگیز تعلیم و تربی...
نارضایتی از بدن به معنی ارزیابی ذهنی منف...
دوران نوجوانی یکی از ادوار مهم زندگی است...
مهارتهای نرم به توانایی فرد در برقراری...
اگر فرد تعداد روابط با دوستان و همکارانش...
بازی درمانی به عنوان یک ارتباط بین فردی ...
طی دهه گذشته نگرانی در مورد گسترش نظریه...
اختلالات خواب به نارضایتی از کیفیت مقدار...
عدالت اجتماعی بر مبنای ترکیبی از دو عنصر...